Son devirlerde grip olaylarının artışı, sıhhat otoriteleri tarafından yakından izleniyor. Bilhassa kış aylarında, soğuk havanın tesiriyle insanların kapalı alanlarda daha fazla vakit geçirmesi, virüslerin yayılmasını kolaylaştırıyor. Bunun yanı sıra, grip aşısına olan ilginin azalması ve bağışıklık sisteminin zayıflaması da bu artışa katkıda bulunan faktörler ortasında yer alıyor.
Ulusal Sıhhat ve Bakım Harikalığı Enstitüsü’ne (NICE) nazaran, yetişkinler yılda ortalama iki yahut üç defa soğuk algınlığına yakalanırken, çocuklar bu sayıyı beş ila sekiz ortasında yaşayabiliyor. Ayrıyeten çocuklarla yakın temas halinde olanların çoklukla daha fazla enfeksiyon geçirdiği de biliyor. Ayrıyeten, yaşlandıkça bağışıklık sistemimiz zayıflar; bu nedenle 65 yaş üstü bireyler daha hassas olabiliyor.
Kışın neden daha fazla soğuk algınlığına yakalandığımıza dair genel bir açıklama olmasa da yapılan araştırmalar soğuk algınlığı enfeksiyonlarının yüzde 80’inin rinovirüs (HRV) kaynaklı olduğunu gösteriyor.
Çoğumuz, soğuk algınlığıyla uğraş için reçetesiz satılan öksürük, soğuk algınlığı ve boğaz ağrısı tedavilerine başvuruyoruz; lakin bu eserlerin nitekim tesirli olduğuna dair sonlu delil bulunuyor. The Telegraph sıhhat müellifleri ise bağışıklık sistemimizi güçlendirmek ve semptomları süratle ortadan kaldırmak için 5 desteğe dikkat çekti.
1- C VİTAMİNİ
British Nutrition Foundation’da beslenme bilimcisi olan Bridget Benelam, “Soğuk algınlığının tedavisinde, C vitamininin semptomların müddetini azaltabileceğine dair birtakım ispatlar var” diyor. Hakikaten de bir çalışma, günlük 1-2 mg C vitamini almanın yetişkinlerde soğuk algınlığının müddetini yüzde 8, çocuklarda ise yüzde 14 oranında azalttığını ve semptomların şiddetini hafiflettiğini buldu.
British Association for Nutrition and Lifestyle Medicine’de kayıtlı bir beslenme uzmanı olan Charlotte Faure Green ise durumu şöyle açıklıyor:
“Soğuk algınlığının birinci belirtilerini fark ettiğinizde C vitamini almak, mühletini yaklaşık 24 saat azaltabilir. Bu, bedendeki muhakkak patojenleri maksat alan ve etkisiz hale getiren proteinler olan antikorların üretimini destekleyerek gerçekleşebilir.”
2- D VİTAMİNİ
NHS, sonbahar ve kış aylarında hepimizin D vitamini desteği almayı düşünmesini öneriyor. D vitamini eksikliği riski yüksek olan bireyler (küçük çocuklar, yaşlılar, dışarıda fazla vakit geçirmeyenler, derilerini örtenler yahut daha az güneş ışığı emen koyu derili bireyler) ise yıl boyunca destek almalı deniyor.
Araştırmalar, kış boyunca sistemli D vitamini desteği almanın, bedenlerinde düşük D vitamini düzeyleri bulunan şahıslarda soğuk algınlığı, grip, bronşit ve zatürre üzere teneffüs yolu enfeksiyonları riskini yarı yarıya azalttığını gösteriyor. Ayrıyeten, halihazırda daha yüksek D vitamini düzeylerine sahip olanlarda enfeksiyon riskini yüzde 10 oranında azaltabilir.
Ancak, D vitamininin semptomlar yaşarken yardımcı olması pek muhtemel değil. Dr. Simon Clarke, “D vitamini eksikliğiniz varsa ve üşütürseniz, düzeylerinizi süratli bir biçimde doldurmanız güç olacaktır” diye açıklıyor.
Dr. Clarke, “Kendinizi D vitamini tabletleriyle çok yüklediğinizde, muhtemelen bunları direkt idrarla dışarı atarsınız. Bağışıklığınız üzerinde rastgele bir tesir yaratmadan evvel, evvelden düşünmeli ve en az bir yahut iki hafta boyunca almanız gerekir” sözlerini kullandı.
3- ÇİNKO
Birçok kişi, soğuk algınlığını önlemeye yahut hafifletmeye yardımcı olması için reçetesiz çinko eserlerine güveniyor. Son araştırmalar, çinko desteğinin soğuk algınlığının mühletini ortalama iki gün kısalttığını ve semptomların şiddetini azalttığını gösteriyor. Öbür çalışmalar ise çinkonun mukoza zarının bütünlüğünü desteklediğini ve antiviral tesire sahip olduğunu ortaya koyuyor.
Charlotte Faure Green, “Çinko, virüslerle karşılaştığımızda onları tanımlayıp ortadan kaldırmada tesirli olan çeşitli bağışıklık hücrelerinin gelişimi ve düzgün çalışması için gerekli” diyor. Ayrıyeten Green, “Sadece soğuk algınlığı ve grip mevsiminde değil, yıl boyunca kâfi çinko alımının sağlanması, bağışıklık hücrelerimizin ve bariyer savunmalarımızın harekete geçmeye hazır olmasını sağlayacaktır” diye de ekledi.
4- B6 VİTAMİNİ
Düşük B6 vitamini düzeyleri, bağışıklık reaksiyonumuzu olumsuz etkileyerek soğuk algınlığından kansere kadar birçok hastalığa yatkınlığımızı artırabilir. Son araştırmalar, B6 vitamini eksikliğinin Covid-19 komplikasyon riskini yükselttiğini ve bu vitaminin gerilim ve korkuyu azaltarak bağışıklık sistemine dolaylı olarak takviye olabileceğini gösteriyor.
Charlotte Faure Green’in açıklamalarına nazaran, B6 vitamini antikor üretimi için gerekli ve adrenal bezlerin düzgün çalışması için de kıymet taşıyor. Kronik gerilim, bağışıklık sistemini zayıflatabileceğinden, kâfi B6 alımı bu durumu yönetmeye yardımcı oluyor.
5- GRİBE KARŞI BAŞKA TAKVİYELER
Bağışıklık sistemini güçlendirici yahut iltihap giderici tesirleri olduğuna inanılan birçok az bilinen destek de mevcut. Bu desteklerin hepsi, soğuk algınlığından kaçınmamıza yahut semptomları hafifletmemize yardımcı olma potansiyeline sahip.
Sarımsak destekleri: Kimi araştırmalar, sarımsak desteklerinin soğuk algınlığı riskini azaltmaya yardımcı olabileceğini gösteriyor. Bir çalışmada, sarımsak desteklerinin soğuk algınlığını daha az şiddetli hale getirebileceği bulundu.
Mürver: Sarımsak destekleriyle misal bir tesir gösterebilir. Bir çalışmada, mürverin soğuk algınlığının mühletini bir yahut iki gün kısalttığı belirlenmiştir.
Kreatin: Charlotte Faure Green, “Kreatinin bağışıklık sistemi üzerindeki tesirlerini inceleyen yeni bir araştırma kümesi var. Çoklukla spor geliştirme desteği olarak kullanılır ve enfeksiyonları tespit etmekten sorumlu molekülleri olumlu etkileyebilir. Ayrıyeten enfeksiyon sonrası iltihaplanmaları da azaltabilir, fakat daha fazla araştırmaya muhtaçlık var” dedi.