Gazze ateşkesi son dakika gelişmeleri 15 Ocak 2025… Dünyanın telaş ile takip ettiği Gazze’deki atakların, Hamas ile Tel Aviv ortasında duyurulması beklenen ateşkes ve esir takasıyla son bulması umut ediliyor. Trump, Truth Social isimli toplumsal medya platformundaki hesabından yaptığı açıklamada, Hamas ile İsrail ortasında ateşkesin sağlandığını duyurdu. İsrail Cumhurbaşkanlığından yapılan yazılı açıklamada, Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un taraflar ortasında esir takasını gerçekleştirecek Milletlerarası Kızılhaç Komitesi (ICRC) Başkanı Mirjana Spoljaric Egger ile görüştüğü bildirildi. Öte yandan Gazze ateşkesi hususları ve mutabakat koşulları merak konusu olurken, AA muhabiri, İsrail devlet medyasında yayımlanan muahede taslağındaki kıymetli unsurları derledi. İşte, Gazze ateşkes muahedesi hususları hakkında bilgiler.

GAZZE ATEŞKES MUTABAKATI İMZALANDI MI?

İsrail ordu radyosunun haberine nazaran, İsrail daraltılmış güvenlik kabinesinin yarın sabah lokal saatle 11’de ateşkes ve esir takası mutabakatını oylamak üzere toplanacağı bildirildi.

Güvenlik kabinesi toplantısının akabinde ateşkes ve esir takası muahedesinin hükümet onayına sunulacağı belirtildi.

İsrail’de yayın yapan Maariv gazetesi ise İsrailli bir yetkiliye dayandırdığı haberinde, “Ateşkes muahedesi güvenlik kabinesi, kabine ve hükümette çoğunluğa sahip” tabirlerine yer verdi.

İsrail Cumhurbaşkanlığından yapılan yazılı açıklamada, Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un taraflar ortasında esir takasını gerçekleştirecek Milletlerarası Kızılhaç Komitesi (ICRC) Başkanı Mirjana Spoljaric Egger ile görüştüğü bildirildi.

Açıklamaya nazaran, Herzog, esir takası mutabakatı hazırlıkları kapsamında İsrail’i ziyaret eden Uluslararası Kızılhaç Komitesi Başkanı Spoljaric ve heyetiyle bir ortaya geldi.

Kızılhaç heyetinin Herzog’a esirlerin transferi için yapılan hazırlıklar ve karşılaştıkları çeşitli zorluklar hakkında bilgi verdiği aktarıldı.

HAMAS İSRAİL ORTASINDA BEKLENEN ATEŞKES MUTABAKATI UNSURLARI NELER?

İsrail ordusunun 466 günden beri Gazze Şeridi’nde sürdürdüğü atakların, Hamas ile Tel Aviv ortasında duyurulması beklenen ateşkes ve esir takasıyla son bulması umut ediliyor.

Katar, Mısır ve ABD arabuluculuğunda Hamas ile İsrail ortasında duyurulacak ateşkes muahedesinin ayrıntıları da merakla bekleniyor.

AA muhabiri, İsrail devlet medyasında yayımlanan muahede taslağındaki değerli hususları derledi.

Anlaşma yürürlüğe girmeden evvel İsrail’in atacağı adımlar

Gazze’de ateşkesin nihai taslağı, üzerinde mutabakat sağlandıktan sonra İsrail güvenlik kabinesinin onayına sunulacak.

Anlaşma taslağının İsrail güvenlik kabinesince onaylanması halinde İsrail Adalet Bakanlığı, itirazlara fırsat verilmesi için hür bırakılacak Filistinli esirlerin isim listesini Yüksek Mahkemeye sunacak.

Filistinli esirlerin isimleri için çıkacak karardan sonra da İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, müebbet mahpus cezasına çarptırılmış Filistinli esirler için af çıkaracak.

Anlaşma birkaç evreden oluşacağı için açıklanacak birinci liste, mutabakat kapsamında özgür kalacak Filistinli tüm esirlerin isimlerini kapsamayacak.

Anlaşmanın aşamaları

Hamas ile İsrail ortasındaki beklenen muahede her biri 42 gün olan 3 evreden oluşuyor, İsrail ise ikinci basamağın müzakerelerinde muahedeyi iki kademeye indirmek istiyor.

“İnsani aşama” olarak da anılan 42 günlük birinci etap, İsrailli 33 esirin canlı yahut meyyit olarak teslim edilmesini içeriyor. Bu evrede İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nde girdiği birçok bölgeden çekilecek.

Taslağa nazaran, mutabakatın yürürlüğe girmesinin 7. gününde İsrailli esirlerin birinci kümesi salıverilecek. İsrailli her esir askere karşı 30’u müebbet mahpus cezasına çarptırılmış olmak üzere 50 Filistinli esir özgür kalacak.

İsrailli her yaşlı bayan ve erkek vatandaşa karşı ise Filistinli 30 esir hür kalacak. Filistinli esirler bayan, çocuk yahut hastalardan seçilebilecek.

Anlaşmanın yürürlüğe girmesinin 16. gününde başlayacak ikinci basamakta da Gazze’de tutulan İsrailli tüm esirlerin salıverilmesine dair kapsamlı bir muahede görüşmelerine geçilecek.

İkinci kademenin içerdiği mutabakatlar, birinci kademenin 5. haftasından evvel belirlenmiş olacak. Mutabakatın üçüncü ve son evresi ise Gazze Şeridi’nin yine imarını içerecek.

Gazze Şeridi’nde ateşkes

Gazze Şeridi’nde ateşkes muahedesinin yürürlüğe girmesinin birinci gününden itibaren İsrail ordusu, yerleşim bölgelerinin dışına çekilecek.

İsrail’in insansız hava araçlarının (İHA) uçuşları da günlük 10 saat duracak, esir takasının olduğu günlerde ise İHA’ların uçuşu 12 saat duracak.

İsrail ordusunun Gazze Şeridi’nden çekilmesi de Gazze’nin kuzeyi ile güneyi ortasındaki Netzarim Koridoru ve Gazze-Mısır ortasındaki Philadelphi Koridoru dahil olmak üzere kademeli olarak gerçekleşecek.

Ateşkes muahedesinin ikinci etabında İsrail ordusunun hücumlarının kalıcı olarak durdurulması ve Gazze’den büsbütün çekilmesi ilan edilecek. Daha sonra Gazze Şeridi’ne açılan hudut kapıları yolcu ve ticari geçişlere açılacak.

Esir takasının kapsadığı Filistinli esirler

Anlaşmanın birinci etabında İsrailli her sivil esire karşı Filistinli 30 esir hür bırakılacak.

Birinci evrede salıverilecek her İsrailli asker esire karşı ise 30’u müebbet mahpus cezasına çarptırılmış toplam 50 Filistinli hür kalacak.

Tel Aviv idaresi, müebbet mahpus cezasına çarptırılan Filistinli esirlerin salıverildikten sonra işgal altındaki Batı Şeria’da kalmasına karşı çıkıyor. Çünkü, 2011 yılındaki esir takasında hür kalan Filistinli kimi esirler Gazze Şeridi yahut yurt dışına gönderilmişti.

Anlaşmanın birinci etabında özgür kalacak Filistinli esirler, 2011 yılındaki esir takası muahedesi gereği özgür kalan ve İsrail tarafından tekrar tutuklanan 47 kişiyi de kapsıyor.

Taslağa nazaran, hür kalacak Filistinli esirler tekrar tutuklanmayacak.

Serbest bırakılacak İsrailli esirler

Esir takası muahede taslağına nazaran, Gazze Şeridi’nde tutulan 98 İsrailli esirin hepsi özgür kalacak.

Ancak muahedenin “insani durum” ismiyle anılan birinci kademesinde yaşlı, bayan, çocuk ve sivil yaralılardan oluşan 33 esir özgür bırakılacak.

Anlaşmanın ikinci evresinde İsrailli askerler, üçüncü basamakta da ölmüş esirlerin cesetleri teslim edilecek.

Gazze Şeridi’ne insani yardımların girmesi

Beklenen muahedenin yürürlüğe gireceği birinci günden itibaren Gazze Şeridi’ne günlük insani yardım yüklü 600 tırın girişine müsaade verilecek, 50’si yakıt yüklü olacak.

Anlaşmaya nazaran, günlük insani yardım yüklü 300 tır Gazze Şeridi’nin kuzeyine girecek. İnsani yardımların Gazze Şeridi’ne girişi ateşkes ve esir takası mutabakatının 3 evresi boyunca devam edecek.

Bu müddette Birleşmiş Milletler ve memleketler arası örgütler, Gazze Şeridi’nde faaliyetlerini sürdürecekler.

Yerinden edilenleri geri dönüşü ve yine imar

Muhtemel mutabakatın yürürlüğe gireceği birinci günden itibaren Filistinlilerin güneyden kuzeydeki meskenlerine dönmelerine müsaade verilecek. Ayrıyeten Gazze Şeridi’nin tüm bölgelerinde hareket özgürlüğü olacak.

Ateşkes muahedesinin yürürlüğe girmesinin akabinde Gazze’de altyapının tekrar imarı, elektrik ve su şebekelerinin inşası için çalışmalar başlayacak..

Ayrıca İsrail bombardımanı sonucu yıkılan kentlerdeki enkazın kaldırılması için gerekli ekipmanların girişine müsaade verilecek..

Evlerini kaybeden vatandaşların konaklaması için Gazze Şeridi’ne en az 60 bin süreksiz karavanın girişine müsaade verilecek..

Hamas ile İsrail ortasında Gazze Şeridi’nde sağlanacak ateşkes ve esir takası muahedesinin garantör ülkeleri ise Katar, Mısır ve ABD olacak..