Etem Çalışkan kimdir, eserleri neler? Atatürk’ün imzasını stilize etmişti… Kaligrafi sanatçısı Etem Çalışkan vefat etti

Kaligrafi sanatkarı ve ressam Etem Çalışkan, 97 yaşında hayatını kaybetti. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Mükafatı sahibi Çalışkan’ın vefatını Türkiye Gazeteciler Cemiyeti İdare Heyeti duyurdu. Etem Çalışkan kimdir? sorusu da sanatkarın hayatını araştıran şahıslar tarafından sorgulanmaya başlandı. Usta sanatkarın cenazesi, yarın öğlen vakti Levent Afet Yolal Camisi’ndeki merasimin akabinde toprağa verilmek üzere Mersin’in Tarsus ilçesine gönderilecek.

ETEM ÇALIŞKAN KİMDİR?

Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Mükafatı sahibi de olan vefat eden kaligrafi sanatkarı ve ressam Etem Çalışkan, 1928’de Tarsus’un Göçük köyünde dünyaya geldi. Atatürk’ün imzasını stilize eden Etem Çalışkan, Mersin Lisesi’nden mezun olduktan sonra yüksek tahsilini İstanbul Devlet Hoş Sanatlar Akademisi Afiş Kısmı’nda yaptı.

Hattat Emin Barın, grafik dizayncı Namık Bayık ve ressam Sabri Berker’in öğrencisi olan usta sanatçı, öğrencilik devrinde Anıtkabir kitabelerinin yazılışında Emin Barın’ın asistanlığını yaptı. Çalışkan, hocası Emin Barın ile yaptıkları bu çalışmayı “yaşamı boyunca büyük onur duyacağı” bir aksiyon olarak tanımladı. Ders kitaplarında yer alan Atatürk’ün Gençliğe Hitabe ve İstiklal Marşı’nı yazan kişi olarak tanınan Çalışkan, meşhur Atatürk portresinin de çizeridir.

ÇEŞİTLİ GAZETELERDE ÇİZER OLARAK ÇALIŞTI

Etem Çalışkan, 1954’te sanat öğrenciliğini sürdürürken gazetecilik mesleğine yöneldi. Gazeteciliğe Yeni Sabah Gazetesi’nde ressam ve kaligraf olarak başlayan Çalışkan, Ankara’da Zafer ve Öncü, İstanbul’da ise Hareket, Dünya, Akşam, Milliyet ve Hürriyet gazetelerinde çalışıp 1982’de emekli oldu.

Emekli olduktan sonra Milliyet gazetesine “Türk Büyükleri”ni, Sabah gazetesine “Yunus Emre Divanı”nı hazırlayan usta sanatçı, 1981’de Atatürk’ün doğumunun 100. yılı için basılan gümüş ve altın hatıra paralarını tasarladı.

Güneş gazetesi için Kur’an-ı Kerim’in Türkçe mealini yazan Çalışkan, çizerlik hayatı boyunca çeşirli çizgi röportajların yanı sıra Yapı Kredi Bankası’nın 10. yıl afişi, şükran dokümanları, diplomaları, madalyalarını da tasarladı.

Çalışkan, 1969’da Milliyet gazetesinin 10 Kasım sayısı için yaptığı Atatürk fotoğrafının altına Mustafa Kemal Atatürk’ün imzasının son formunu da stilize etti. Çalışkan, bu olayı şu sözlerle anlatmıştı: “Portreyi tamamladım. Tek başına eksik duruyordu kompozisyon. Bunu daha dinamik ve hareketli hale getirmek için Atatürk’ün el yazısına uzak düşmemek üzere bu imzayı attım.”

Etem Çalışkan, PTT Genel Müdürlüğü için Cumhurbaşkanlığı forsundaki 16 yıldızın tabiri olan tarihteki Türk Devletleri’nin pullarını hazırladı. Usta sanatçı, 1990’da ise Kültür ve Turizm Bakanlığınca yayınlanan el yazması “Yunus Emre Albümü”nü kültür dünyasına kazandırdı.

Çalışkan, Mustafa Kemal Atatürk’ün Ekim 1927’de Cumhuriyet Halk Fırkası kongresinde okuduğu “Nutuk” yapıtını el yazması olarak kaleme aldı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yayınlanan 17 ciltlik yapıtın özgünü Başşehir Üniversitesi Abdülrahim Tuncay Atatürk Müzesi’nde bulunuyor.

Çalışkan, 2005’te Türkiye Gazeteciler Cemiyeti tarafından Burhan Felek Basın Hizmet Ödülü’ne, 2021’de ise Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’ne bedel görüldü.

Kaligrafi sanatkarı ve ressam Etem Çalışkan, 97 yaşında hayatını kaybetti.