Duyguların fiziksel haritası keşfedildi! Korku, sevgi ve utanç gibi 14 duygu vücudumuzda nereyi etkiliyor?

Duygular, insan tecrübesinin ayrılmaz bir kesimi ve bireylerin hayatı nasıl algıladıklarını, toplumsal etkileşimlerini ve ruhsal durumlarını derinden tesirler. Son yıllarda yapılan araştırmalar ise hislerin yalnızca zihinsel bir durum olmadığını, tıpkı vakitte fizikî bir boyuta sahip olduğunu da ortaya koydu.

İnsan bedeni, farklı hislere karşılık olarak makul fizyolojik reaksiyonlar geliştirir. Bu durum, duygusal tecrübelerin bedensel temsillerini anlamamıza yardımcı olur. İşte bu bağlamda, insan hislerinin fizikî haritası üzerine yapılan araştırmalar, hislerin nasıl hissedildiğini ve vakitle nasıl evrildiğini inceliyor.

İNSAN HİSLERİNİN FİZİKÎ HARİTASI

Örneğin memnunluk, insan bedeninde sıcak ve güzel bir his dalgası olarak kendini gösterirken, beden kaygıdan sevgiye ve utanca kadar 14 farklı yaygın duyguya çeşitli reaksiyonlar veriyor. Bu yansıları gösteren bir harita ise araştırmacılar tarafından yakında vakitte oluşturuldu.

Araştırmacılar, iştirakçilerden belli bir duyguyu düşünmelerini ve bu hissin bedenlerini nerelerde etkilediğini boş bir silüet üzerine boyamaları istedi. Her bireyin çizimi farklı görünse de ortalama alındığında 14 hissin her biri için besbelli desenler ortaya çıktı.

Mesela memnunluk, bedenin birden fazla alanında bir aktivite patlaması yaratıyor. Sevgi ya da aşk, neredeyse tüm bedende ağır bir aktiflik hissi uyandırıyor. Endişe, göğüs boyunca güçlü bir akış hissi yaratıyor. Öfke, çoğunlukla kollar ve ellerde hissediliyor. Depresyon ise uzuvlarda uyuşukluk ve hissizlik yaratıyor, bu da haritada mavi tonlarla gösteriliyor.

TARİHSEL DUYGUSAL DENEYİMLER

Son vakitlerde, insan hislerinin fizyolojik pozisyonlarının vakit içinde değişip değişmediğini araştırmak hedefiyle yapılan bir çalışmada, eski Mezopotamya metinlerindeki yaklaşık bir milyon söz incelendi. MÖ 934 ile 612 yılları ortasında yazılmış bu metinlerde, insanların vücutlarında hisleri nasıl hissettiklerini tanımlayan sözler araştırıldı.

Sonuçlar, pek çok hissin çağdaş algılarla örtüştüğünü gösterirken, birtakım hislerin tanımlamaları kıymetli farklılıklar sergiledi. Örneğin, eski Mezopotamyalılar memnunluğu karaciğere, öfkeyi ise ayaklara atfetmişler; günümüzde ise göğüs ve ellerle alakalı tecrübeler daha yaygın.

Araştırmanın ortak muharriri ve bilişsel sinirbilimci Juha Lahnakoski, “Antik Mezopotamya’nın memnunluk vücut haritasını çağdaş vücut haritalarıyla karşılaştırırsanız, karaciğerdeki besbelli parlaklık dışında büyük ölçüde benzerdir” diyor. Çağdaş insanların öfkeyi üst bedenlerinde ve ellerinde hissettiği, antik insanların ise ayaklarında ‘sıcaklık’, ‘öfke’ yahut ‘kızgınlık’ hissettiği ortaya kondu.

AŞKIN HİSSEDİLME BİÇİMLERİ VAKİTLE DEĞİŞTİ

Araştırmalara nazaran, aşkın hissedilme biçimleri de vakitle değişiklik gösterdi. Çağdaş beşerler, aşkı tüm bedende bir his olarak tabir ederken, eski toplumlar bu duyguyu farklı bölgelerle ilişkilendiriyordu. Bu bulgular, Aralık ayında iScience mecmuasında yayımlandı ve insanların hisleri hissetme biçiminin evrildiğini ortaya koydu.

Helsinki Üniversitesi’nde antik Mezopotamya üzerine çalışan baş müellif Saana Svärd, gelecekte insan duygusal tecrübelerinin nasıl olacağına dair kesin bilgiler olmadığını belirtti. Svärd, “Metinlerin metin olarak kalması ve hislerin yaşanması gerektiğini unutmamalıyız” tabirlerini kullandı.

Daily Mail’in ‘Scientists reveal exactly where different emotions impact your body – from fear to love and shame’ başlıklı haberinden derlenmiştir.