Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Yakupcan Topal, zatürrenin dünyada en sık görülen, en sık hastaneye yatışa sebep olan ve en sık mevte yol açan bir enfeksiyon olduğuna dikkat çekerek, “Erken teşhis ve tedavinin vefatları azalttığı bilinmektedir. Ayrıyeten zatürre gelişme riski ve/veya zatürrenin ağır seyretme riski yüksek olan şahısların, zatürreye karşı bağışıklıklarının arttırılması için pnömokok aşıları ve yıllık grip aşısı yaptırmaları gereklidir” dedi.

Zatürrenin sıklıkla grip ve gibisi teneffüs yolları enfeksiyonları sonrası geliştiğini söyleyen Uzm. Dr. Topal, “Zatürre, akciğer dokusunun iltihaplanmasıdır. Bakteriler başta olmak üzere virüsler ve mantarlar üzere çeşitli mikroplara bağlı olarak gelişmektedir” dedi ve şöyle devam etti:

“Genellikle hapşırık ve öksürük ile sekresyonların etrafa yayılması ile bulaşabildiği üzere, sekresyonların bulaştığı eşyalar ile de bulaşabilir. Hastalık çoklukla hastanın kendi ağız, boğaz yahut sindirim kanalında bulunan mikropların akciğere ulaşmasıyla oluşmaktadır. Olağan kaidelerde hastalığa neden olmayan bu mikroorganizmalar, beden savunması zayıf şahıslarda hastalığa neden olabilir.”

Risk faktörleri

Uzm. Dr. Topal, zatürrenin risk faktörlerini şu halde sıraladı: “İleri yaş, kronik hastalıklar, akciğer hastalıkları (KOAH, bronşektazi, akciğer kanseri), kalp hastalıkları, böbrek hastalıkları, karaciğer hastalıkları, şeker hastalığı, hudut sistemi hastalıkları (kas hastalıkları, inme, bunama), yutma zahmeti yapan durumlar (çene, kas, hudut hastalıkları, tümörler, yemek borusu hastalıkları), bağışıklık sistemi hastalıkları (AIDS, kan ve lenf bezi kanserleri), bağışıklığı baskılayan ilaç (kortizon vb.) kullanımı, sigara kullanımı, alkol alımı, kusmalar, geçirilmiş uzun süren ameliyatlar, grip salgınları.”

“48 saatten daha uzun süren ateş yüksekliğinde doktora başvurulmalıdır”

Görülebilecek belirtilerden bahseden Uzm. Dr. Topal, “Bazı zatürre çeşitleri üşüme-titreme, 39-40 dereceye varan yüksek ateş, öksürük, iltihaplı (yeşil, sarı, pas rengi) balgam çıkarma ve yan ağrısı üzere şikayetler eşliğinde ani olarak ortaya çıkmaktadır. Kimilerinde ise sinsi bir başlangıç kelam konusudur” dedi ve ekledi:

“Birkaç gün devam eden iştahsızlık, halsizlik, eklem ve kas ağrılarını takiben kuru öksürük, ateş yükselmesi, bulantı, kusma, baş ağrısı üzere belirtiler görülebilir. Zatürreyi düşündüren bu durumlar kelam konusu olduğunda ya da 48 saatten daha uzun süren ateş yüksekliğinde doktora başvurulmalıdır.”

“Zatürrede erken teşhis ve tedavi önemli”

Zatürrenin teşhis usullerine değinen Uzm. Dr. Topal, “Zatürrede erken teşhis ve tedavi büyük ehemmiyete sahiptir ve zatürreye bağlı vefatları azalttığı bilinmektedir. Hastanın yakınmaları zatürreyle uyumlu ise muayene ve akciğer röntgeni tespitiyle genelde teşhis konulabilir. Gerekli durumlarda kan ve balgam tetkikleri yapılabilir” dedi.

“Antibiyotik tedavisi uygulanabilir”

Tedavi seçeneklerini anlatan Uzm. Dr. Topal, “Tedavi uygun antibiyotik tedavisiyle konutta de yapılabilir. Riskli kümelerde hastane yatışı yahut ağır bakım yatışı gerekebilir. Zatürreye neden olan mikrobun belirlenmesi birçok sefer mümkün olmayabilir. Lakin zatürre tanısı konulduktan sonra en kısa vakitte antibiyotik tedavisinin başlanması gereklidir” dedi ve şöyle devam etti:

“Hastanın tedavi mühleti hastalığın şiddeti tespit edilmişse, sorumlu mikroba, eşlik eden hastalığın olup olmamasına nazaran değişmekle birlikte ateş düştükten sonra ortalama 5 -7 gündür. Birtakım mikroplarla gelişen zatürrede ise tedavi mühleti uzatılabilir. Zatürre ani başlangıçlı ve ekseriyetle tedaviye süratle yanıt veren bir hastalıktır. Uygun antibiyotik tedavisine karşın 72. saatten sonra hala ateşi düşmeyen, şikayetleri azalmayan hastalar kesinlikle tekrar tabibe başvurmalıdır.”

“Temasın azaltılması, maske kullanılması, tertipli el yıkanması faydalı önlemlerdir”

Korunma yollarından bahseden Topal, “Zatürre gelişme riski ve/veya zatürrenin ağır seyretme riski yüksek olan bireylerin (yaşlılar ve kronik hastalığı olanlar) zatürreye karşı bağışıklığının arttırılmasına yönelik olarak, pnömokok aşıları ve yıllık grip aşısı yaptırmaları gereklidir” dedi ve kelamlarını şöyle noktaladı:

“Ayrıca, bu şahıslarla birlikte yaşayan ve/veya onların bakımından sorumlu olan şahısların de bulaştırma riski nedeniyle grip aşısı olmaları önerilir. Zatürreye yol açabilen yahut kolaylaştırıcı olan grip salgınları sırasında korunma için kalabalıkla ve hasta bireylerle temasın azaltılması, maske kullanılması, sistemli el yıkanması faydalı tedbirlerdir.”