Diyabet sandılar, pankreas kanserinden hayatını kaybetti | Karın ağrısı, hazımsızlık, şişkinlik kanserin habercisi olabilir
Yedi çocuk annesi Gill Nibbs, 2009 yılında yaptırdığı kan testlerde kan şekerinin istikrarsız olduğunu öğrendi. O vakit 55 yaşında olan bayana tip 1 diyabet teşhisi koyuldu. Gill’in kızı, pek sağlıklı olan annesinin ölümcül pankreas kanseri belirtilerini hekimlerin gözden kaçırdığını ve birkaç ay içinde annesinin vefatına neden olduğunu sav ediyor.
KİLOSU YOKTU, TERTİPLİ YÜRÜYÜŞ YAPIYORDU
Optik teknisyeni olan Gill, 42 yaşındaki üç çocuk annesi kızı Lucy’ye nazaran annesi her vakit sağlıklı görünüyordu. Sağlıklı bir ömür üslubuna sahipti, sigara ve içkiden uzak duruyordu, kilo sorunu yoktu ve tertipli yürüyüş yapıyordu. Bu nedenle kendisine diyabet ve daha sonrasında pankreas kanseri teşhisi konulduğunda ailesi şaşırmıştı.
İnsanların sıhhat meselelerinin geçiştirilmelsine müsaade vermemeleri konusunda uyaran Lucy, annesinin bedeninin insülin hormonu üretemediği için kan şekeri düzeylerinin çok yüksek olduğunu, yaşadığı semptomlar nedeniyle Tip 1 diyabet teşhisi konulduğunu ve kanserin göz arkası edildiğini söz etti.
The Sun gazetesine konuşan Lucy, annesinin diyabet teşhisini takip eden 18 ay içinde, öteki alışılmadık semptomlar yaşamaya başladı.12-13 kilo verdi, sırt ağrısı yaşamaya başladı lakin hekimler bu semptomları diyabetle ilişkilendirildi. Yani daima kilo kaybı yaşaması ve sık sık tuvalete gitmesi, makus denetim edilen diyabetinin belirtileri olarak geçiştirildi. Fakat, sırt ağrısı dayanılmaz hale geldiğinde, ailesi daha ileri tetkikler için hekimleri zorlamaya başladı. “İçimden bir ses bir şeylerin çok yanlış gittiğini söylüyordu” diyen Lucy, “Eğer bunu daha evvel fark etmiş olsaydık, annem hala hayatta olabilirdi.” dedi.
Pankreas kanseri, organın yağı sindirmek için kullanılan enzimleri üretememesi nedeniyle bağırsak alışkanlıklarında değişikliklere neden olabilir. Ayrıyeten büyüyen tümör hudutlara baskı yaptığı için sırt ağrısını da tetikleyebilir.
Trajik bir biçimde, Gill’e Mart 2011’de kanserin ilerleyen ve tedavi edilemez kademelerde olduğuna dair yıkıcı bir teşhis konuldu.Lucy, “Doktorlar tümörün çok ilerlediğini, karaciğerine ve muhtemelen beynine yayıldığını tekrarladılar” dedi.
Pankreas kanseri, kanser hastalığının en az hayatta kalınabilir cinslerinden biri olmaya devam ediyor ve kaygı verici bir halde artış gösteriyor. Çoklukla çok geç fark edilen ince belirtileri nedeniyle ‘sessiz katil’ olarak isimlendirilir.
Kaynak: Birleşik Krallık Kanser Araştırmaları
Yaşam mühletini uzatmak için kemoterapi önerilmesine karşın, birkaç aydan fazla düzgünleştirme mümkünlüğü düşük olduğu için Gill kemoterapi görmemeyi tercih etti. O yılın sonlarına gerçek bir bakımevine kabul edildi.
TORUNU İLE TANIŞANA KADAR HAYATA TUTUNDU
Kanser teşhisinden dört ay sonra, partneri John ile bir merasim düzenledi ve bu merasim için gelinlik giydi. Gill, ayrıyeten en küçük torunu Lottie ile tanışacak kadar uzun müddet dayandı.
Lucy, kızı Lottie’i annesine göstermek için doğruca bakımevine gitti. Çok zayıflamasına karşın Lottie’ye dokunmayı ve onu öpmeyi başarmıştı. Annesi yeni torununu görecek kadar hayata tutunmuştu.
Torununu gördükten yalnızca beş gün sonra, birkaç hafta evvel 57 yaşına basmış olan Gill, sevgi dolu ailesinin yanında hayata gözlerini yumdu.
Lucy, “Huzur içinde ve acı çekmeden hayata veda ederken ona Somewhere Over the Rainbow müziğini söyledim” dedi.
Birleşik Krallık’ta 90’lardan günümüze yaş ve cinsiyete nazaran 100.000 kişi başına düşen pankreas kanseri oranları “Yaşadığım acı ve ıstıraba karşın onun huzur içinde olduğunu bilmek beni teselli ediyor.” diyen Lucy, diğerlerinin da benzeri bir trajediyi yaşamasına mani olmak ve herkesin bu öldürücü hastalığın potansiyel belirtilerinin farkında olmasını istiyor.
Pankreas kanserinin mümkün belirtileri ortasında gözün beyaz kısmının ve cildin sarardığı sarılık, kaşıntılı cilt, daha koyu idrar ve daha soluk dışkı yer alır. Başka muhtemel belirtiler ortasında iştahsızlık, istenmeyen kilo kaybı, kabızlık yahut şişkinlik sayılabilir. Bu belirtilerin birçoğunun kanserden kaynaklanma ihtimali düşük olsa da, her ihtimale karşı, bilhassa de hastalar dört haftadan uzun müddettir bu belirtileri yaşıyorsa, erken devirde bir aile doktoru tarafından denetim edilmeleri kıymetlidir.
İngiltere’de her yıl yaklaşık 11.000 pankreas kanseri hadisesi teşhis ediliyor ve 9500 vefat gerçekleşiyor. Bu da her saat bir İngiliz’in hastalıktan ölmesine denk geliyor.
NEDENİ TAM OLARAK BİLİNMİYOR
Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Esin Korkut, pankreas kanserinin kesin nedeninin tam olarak bilinmediğini, lakin pankreas kanseri olma riskini arttırabilecek kimi nedenlerin bilindiğini söyledi ve bu nedenleri şöyle sıraladı:
“Pankreas kanserine yakalanma riskinde tütün kullanımı, diyet, alkol tüketimi ve yüksek kalorili alım üzere çeşitli çevresel risk faktörlerinin rolü olduğu düşünülür. Sigara içmek pankreas kanseri riskini arttırır ve tütün sigarasına bağlı pankreas kanseri ölümlerinin iddiası nüfusa atfedilebilir oranı %11 ila %32’dir. Risk, tüketilen sigara ölçüsüyle artar, sigarayı bırakmakla azalır. Birçok çalışma yüksek beden kütlesi, fizikî aktivite eksikliği ve pankreas kanseri riski ortasında bir irtibat olduğunu ileri sürmektedir. Yüksek oranda doymuş yağ ve/ yahut et, meyve ve zerzevattan mahrum beslenmek kanser riskini arttırmaktadır. Çok sayıda epidemiyolojik çalışma, diabetes mellitus ile pankreas kanseri ortasında bir ilgi olduğunu açıklamaktadır. Genetik geçiş de değerli bir risk faktörü olup pankreas kanseri kimi ailelerde kümelenir; pankreas kanseri olan bireylerin yaklaşık %5 ila %10’unda hastalığın aile geçmişi vardır.”
GENÇ YAŞLARDAKİ HADİSELERDE ARTIŞ VAR
İleri yaş, pankreas kanseri için değerli bir risk faktörüdür. Hastalık 45 yaşından evvel az görülür, lakin görülme sıklığı bundan sonra keskin bir biçimde artar. Olay sayıları erkeklerde 65 ila 69 yaşlarında, bayanlarda ise 75 ila 79 yaşlarında artış göstermektedir.
Prof. Dr. Esin Korkut, son araştırmalarda gençlerde de obezite ve hayat stili değişiklikleri üzere faktörlerle pankreas kanserinin artan bir sıklık gösterdiğini işaret etti.
İngiltere’de yapılan bir araştırmaya nazaran 1990 yılından beri 0-24 yaş ortası bayanlarda pankreas kanseri sayısı yüzde 200 artarken, 25-49 yaş ortası bayanlarda yüzde 34’lük artış olduğu açıklandı. Yeniden de pankreas kanseri, çoklukla yaşlı bireylerde görülen bir hastalıktır.
Kaynak: Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Esin Korkut
ANİ KİLO KAYBINA DİKKAT!
Peki, pankreas kanseri mide bağırsak sıkıntıları, karın ağrısı ve şişliği üzere belirtilerle sıklıkla karışıyor. Mide bağırsak meselelerinden nasıl ayırt edebiliriz?
“Pankreas kanseri başlangıç evrelerinde belirti vermeden ilerleyebilir. Belirti vermeye başladığında da birçok vakit hastalık ilerlemiştir.” diyen Korkut belirtiler hakkında şunları söyledi:
“Karın ağrısı, hazımsızlık, nedensiz kaşıntı, ani kilo kaybı, ansızın çıkan Tip II diyabet; pankreas kanserinin habercisi olabilir ama ilerleyen devirlerde görülmeye başlayan en yaygın pankreas kanseri belirtileri; kilo kaybı, karın ağrısı, sarılık, iştah kaybı, bulantı-kusma, halsizlik, yorgunluk, ishal, sindirim zorluğu, sırt ağrısı, cam macunu renginde dışkılama, solgunluk, apansız ortaya çıkan ve aile hikayesi bulunmayan şeker hastalığı ve depresyon üzere semptomlardır. Sarılık yokken kaşıntı, diyet yapılmadığı halde kilo kaybı ciddiye alınmalı, bir tabibe başvurulmalıdır. Aile hikayesi olmayan ani gelişen Tip II diyabette de pankreas kanseri istikametinden araştırmalar yapılmalıdır.”
Kronik pankreatit kansere dönüşür mü? Pankreatit tedavisi olanlar kanser riskinden kaçınmak için nelere dikkat edilmeli?
Korkut, kronik pankreatit, pankreasın uzun vadeli iltihabının pankreas kanseri riskinin artmasıyla temaslı olduğunu, bilhassa kimi kronik pankreatit tiplerinde (herediter pankreatit gibi) pankreas kanseri gelişme riskinin olağan bireylere kıyasla besbelli ölçüde yüksek olduğunu söyledi ve pankreatit tedavisinde olan hastaların alkol, sigara kullanımından kaçınması gerektiğini vurguladı.
Akut pankreatit için de birebir şey geçerli mi?
Akut pankreatitin kendisinin kansere dönüşmeyeceğini lakin tekrarlayan pankreatit nöbetleri kronik pankreatite yol açabilir ve bu durumun ise uzun vadede kanser riskini arttırabileceğini tabir etti.
Son yıllarda epey moda olan zayıflama iğnelerinin hadiselerin artmasında tesiri nedir? Zayıflama iğneleri pankreatit gelişimine ve pankreas kanserine taban hazırlayabilir mi?
“Obezite tedavisinde kullanılan zayıflama iğneleri sıklıkla uygun tolere edilse de karın bölgesinde şiddetli ve daima ağrı, mide bulantısı, kusma üzere belirtilerle kendini gösterebilen akut pankreatite ender de olsa yol açabilir.” diyen Korkut, rastgele bir nedenle akut pankreatit olan hastaların tekrarlayan akut pankreatite ve akabinde kronik pankreatite ilerleme riski altında olduklarını, kronik pankreatitli hastaların pankreas kanseri için daha yüksek risk altında olduklarını söyledi.
ÇOĞUNLUKLA İLERİ EVREDE TESPİT EDİLİYOR
Türkiye’de kanser istatistik bilgilerine nazaran ülkemizde pankreas kanserinin tüm kanserlerin içinde dokuzuncu sırada yer almaktadır. Ülkemizde pankreas kanseri erkeklerde yüzde 10,6, bayanlarda ise yüzde 5,9’luk görülme oranına sahip. Hem bayan hem erkeklerde mevt oranı ise yüzde 7,7 dir. Bu datalardan de anlaşılacağı üzere pankreas kanserleri, çoğunlukla ileri evrede teşhis ediliyor ve tesirli tedavi seçeneklerinin kısıtlı olduğu bir kanser tipi olmaya devam ediyor.
