Aynı soruyu tekrar tekrar sorabilir! Sabırla cevap verin

Özellikle bu felaketi yaşamış, yakınlarını kaybetmiş insanlara nasıl davranılması gerektiği, yaşadıkları travmayı atlatabilmelerinde kıymetli olduğunu kaydetti. Ruhsal travma reaksiyonlarının, yaşanan yangının çabucak akabinde ortaya çıkabileceği üzere gecikmeli olarak daha sonraki vakitlerde da ortaya çıkabildiğini aktardı.

Psikolojik travma reaksiyonlarının şiddeti ve yoğunluğunun bireyden bireye değişiklik gösterebildiğini söz eden Esra Gül Koçyiğit, “Travmatik olaylar sonrası yetişkinler üzere çocuklar da ruhsal travma yaşayabilirler. Bu periyotta ruhsal birinci yardım takviyesi alınmasının hastalığın tesirlerini azaltır” dedi. Yarı yıl tatili nedeniyle aileleriyle birlikte olan çok sayıda çocuğun ve gencin de bu travmayı yaşadığına işaret etti.

Diğer taraftan birçok çocuğun da televizyon başında ya da ellerindeki telefonlardan denetimsizce yangın ve çaresiz insan imajlarına maruz kaldıklarını aktardı. Bu manzaraların çocuklar üzerindeki tesirlerinin kendilerine en çok iletilen sorular olduğunu değinen Klinik Psikolog Dr. Esra Gül Koçyiğit bundan sonra yapılması gerekenlerle ilgili kıymetli ihtarlarda bulundu.

Dr. Esra Gül Koçyiğit, dayanak sürecinde temel olanın, bireyde ileri derecede yıpranan inançta olma hissinin tekrar tesisi ve geri kazanımı olduğunu belirtti. Esra Gül Koçyiğit’e nazaran, bu kazanım, pek çok ruhsal belirtinin sona ermesini sağlayacak ve pek birçoklarının sağaltımını kolaylaştıracak tesirde. Bilhassa çocukların üzerinde kalıcı tesir bırakmaması için yapılacaklara değinen Koçyiğit teklifleri şöyle sıraladı:

• Bu felaketlere şahit olan çocuklar birebir soruyu tekrar tekrar sorabilir. Bu durum çocuğun inançta olduğundan emin olmak için kullandığı bir sistemdir. Bıkmadan, sabırla tüm sorularına karşılık verilmelidir.
• Bu nedenle çocuklara artık inançta oldukları söylenebilir. Bu yaşanılanların kimsenin cürmü olmadığı söz edilebilir. Zira zihinsel gelişim açısından kâfi olgunluğa ulaşmamış çocuklar bu tıp olayların kendi kanılarından meydana geldiğini de düşünebilirler.
• Kendilerini hatalı ve çaresiz hissedebilirler. Hayatta her şeyin denetimimiz altında olmadığı ve denetimimiz dışında gelişen olaylarda bizim yalnızca değer alabileceğimiz anlatılmalıdır.

Yangın haberleri çocuklara izletilmeli mi?

Dr. Esra Gül Koçyiğit, çocukları televizyon ve hasebiyle haberlerden büsbütün uzak tutmanın mümkün olmadığını lisana getirdi. Lakin çocuğun izlediği televizyon programlarına hudut konulması konusunda ikazlarda bulundu. “Aşırı korkutucu yahut çok duygusal haberler yerine gerçek haberlerin aktarıldığı televizyon programlarını ebeveynin/bakım verenin nezaretinde izlenmesi sağlanabilir.” dedi.

Yangın haberleri çocuklara izletilmeli mi?

Dr. Esra Gül Koçyiğit, çocukları televizyon ve hasebiyle haberlerden büsbütün uzak tutmanın mümkün olmadığını lisana getirdi. Fakat çocuğun izlediği televizyon programlarına hudut konulması konusunda ihtarlarda bulundu. “Aşırı korkutucu yahut çok duygusal haberler yerine gerçek haberlerin aktarıldığı televizyon programlarını ebeveynin/bakım verenin nezaretinde izlenmesi sağlanabilir.” dedi.

Koçyiğit öteki yapılabilecekleri ise şöyle tabir etti.

• Ebeveyninden ayrılma kaygısı yaşayan çocuklara dayanak sağlanarak inanç duyup rahat hissetmeleri sağlanmalıdır.
• Bu süreçte hem ebeveynin hem de çocuğun etrafındaki değerli şahısların âlâ birer dinleyici olmaları gerekmektedir. Çocuğun anlatmak istediklerini dikkatli ve sakin bir formda sabırla dinlemek çocuğun hislerini aktarmasında çok kıymetlidir.
• İmkanlar el verdiğince çocuklara oyuncaklı ortamlar hazırlanmalıdır. Bilhassa baba, anne, kardeş, arkadaş, konut, itfaiye, polis, doktor, ambulans, hastane gibi kişi ve objeleri temsil eden oyuncakların bulunmasına ihtimam gösterilmelidir.

• Çocuklar, çocuksu doğallıklarıyla tansiyonlarını oyuna yansıtarak deşarj olurlar.
  o Çocukla teğe bir konuşulabilir. Öykü yazdırılabilir. Kaygılarından bahseden çocuklara dehşetleri ile ilgili fotoğraf yaptırılabilir.
• Bununla birlikte kendisini kurtarmaya gelen itfaiye takımı, istekli çalışanları da resmetmeleri konusunda cesaretlendirilebilir. Kolaj çalışmaları üzere sanat aktiflikleri de yaptırılabilir.

• Yangına maruz kalmış öbür şahıslara yahut kendini kurtarmaya gelmiş bireylere mektup yazmak üzere çalışmalar için desteklenebilir.
• Çocuğun kendisini tabir etmesi konusunda ebeveyn/ bakım verenleri tarafından desteklenmeli lakin bu hususta çocuk zorlanmamalıdır. Kimi çocuklar olayla ilgili daha çok konuşurken kimileri olayın yalnızca bir kesiti hakkında konuşabilirler.
• Ayrıca çocukların yaş ve gelişim seviyesi de dikkate alınmalıdır. Gelişimsel manada 5 yaş altındaki çocuklar çok fazla şey söylemezler. 6-9 yaşlardaki çocuklar birtakım şeyleri konuşabilecek kadar hazırdırlar. 10 yaş ve üzerindeki çocuklar daha fazla konuşmaya uygundurlar.
• Çocukların kendini tabir edebilmeleri desteklenirken “olay olduğunda hissettiğin birinci şey neydi?” diye sorulabilir. Karşılık alınmadığında o vakit “ne düşündün” formunda de sorulabilir. “Kendini daha inançta hissedebilmen için neler yapabilirim”, “Kendini inançta hissedebilmek için sen neler yapabilirsin” üzere sorular sorulabilir. İnançlı “yer” in neresi olduğu ile ilgili fotoğraf çizdirilebilir.