Ateşkeste son düzlük… Katar: Gazze’de anlaşmaya çok yakınız

Gazze Şeridi’nde ateşkes ve rehine takası müzakerelerinde sona gelindi. Görüşmelerin son cinsinin yapıldığı Katar’ın Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, muahedeyi duyurmaya “en yakın noktada” olduklarını belirtti. ABD’de beş gün sonra Lider olarak işbaşı yapacak olan Donald Trump da “Bir el sıkışma olduğunu ve bunu bitireceklerini anlıyorum” dedi.

HAMAS TASARIYI ONAYLADI

Hamas’ın dün taslak muahedeyi onayladığı argüman edilirken, dün Doha’da basın toplantısı düzenleyen Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü El Ensari, Katar’ın bu sefer “özel bir iyimserlik” içinde olduğunu belirterek “En küçük detay bile tüm süreci baltalayabilir. Altta yatan problemler çözüldü. Lakin bu, mutabakatın gerçeğe döndüğü manasına gelmiyor. Geçmişte olduğu üzere detaylarda kaybolabiliriz” açıklamasında bulundu. Görüşmelere İsrail’in istihbarat teşkilatı liderlerinin yanı sıra, hem ABD Başkanı Joe Biden’ın hem de müstakbel Lider Trump’ın temsilcileri ve Katar Başbakanı katılıyor. Katarlı Sözcü, evvelkilerden farklı olarak “Biden idaresi ve Trump idaresinden isimlerin görüşmelerde birlikte çalıştıklarını” ve bu sayede kıymetli ilerlemeler sağlandığını söyledi.

‘BAŞARSALAR ÂLÂ OLUR’

ABD’nin Newsmax kanalına verdiği telefon röportajında ateşkes müzakerelerine dair konuşan seçilmiş Lider Donald Trump, “Bunu başarmaya çok yakınız. Başarmak zorundalar ve başaramazlarsa, daha evvel hiç görmedikleri kadar çok sorun olacak. Bir el sıkışma olduğunu ve bunu bitireceklerini anlıyorum, tahminen hafta sonuna kadar” sözlerini kullandı. Trump’ın rehineler dönmezse Hamas’a cehennemi yaşatacağı tehdidiyle bir arada, Ortadoğu temsilcisi olarak atadığı Steve Wilkoff’un İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’ya muahedeyi imzalaması tarafında baskı yapmasının süreçte tesirli olduğu bedellendiriliyor. 7 Ekim 2023’te Hamas’ın İsrail baskınıyla başlayan İsrail’in Gazze’ye askeri müdahalesiyle devam eden krizde Filistin’de en az 46 bin 500 kişi hayatını kaybetti, 2.1 milyon Filistinli ise çok güç kurallarda ömür çabası veriyor. Hamas’ın elinde hali hazırda 94 rehine olduğu iddia ediliyor.

ANLAŞMADA NELER VAR

– İngiliz BBC’ye konuşan Filistinli yetkililer, muahedenin Hamas’ın elindeki üç rehinenin hür bırakılmasıyla ve İsrail ordusunun Gazze’deki nüfuslu bölgelerden çekilmesiyle başlayacağını söyledi. Bir hafta sonra Hamas, dört rehineyi daha özgür bırakacak.

– İsrail ise yerinden edilmiş Gazzelilerin güneyden kuzeye dönmesine müsaade verecek. Katar ve Mısır’ın iştirakinde oluşturulan bir teknik güvenlik takımı; bir X-ray aygıtıyla şerit boyunca uzanan Selahhaddin Koridoru’nda meskenlerine dönen Gazzelileri tarayarak Hamas’ın kuzeye sızmasına mani olacak.

– Birinci kademede 34 rehinenin hür kalması karşılığında İsrail, 15 yıl yahut daha fazla mahpus cezasına çarptırılmış yaklaşık 190 kişi de dahil olmak üzere bin Filistinli mahkûmu salıverecek.

SİNVAR’IN NAAŞI YOK

– Arap medyası Hamas’ın rehineler karşılığında eylül ayında öldürülen önderleri Yahya Sinvar’ın naaşını talep ettiğini lakin İsrailli yetkililerin kabul etmediğini yazdı. Suudi televizyon kanalı El Hadath ise İsrail’in bırakılacak tutukluların listesini Hamas’a gönderdiğini; listede müebbet mahpus cezası çeken kimi isimlerin bulunduğunu belirtti. Kanalın savına nazaran mahkûmlar arasında İntifada lideri Mervan Barguti yer almıyor.

– Muahedede ayrıyeten İsrail güçlerinin Philadelphi koridorunda kalması ve 42 gün sürecek birinci etapta doğu ve kuzey hudutları boyunca 800 metrelik bir tampon bölgede varlık göstermesi öngörülüyor. İkinci ve üçüncü kademeler için müzakerelerin ise ateşkesin 16’ncı gününde başlaması bekleniyor.

BLİNKEN SAVAŞ SONRASI PLANI AÇIKLAYACAK

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, savaş sonrası Gazze idaresine ait planı açıklamaya hazırlanıyor. Amerikan Axios haber sitesine konuşan kaynaklara nazaran Bakan Blinken’ın çerçevesini çizeceği plan, savaştan sonra Gazze’nin idaresi, güvenliği ve yine inşası için bir taslak misyonu görecek. Plan, rehine mutabakatının ikinci kademesiyle ilgili müzakerelerin değerli bir kesimi olacak. Ancak Dışişleri Bakanlığı ve Beyaz Saray’daki birtakım yetkililer, açıklamanın vakitsiz olacağı ve rehine mutabakatını bozabileceğinden telaş ediyor. Yetkililer, Netanyahu’nun “plandaki detayları bahahe ederek ateşkes müzakerelerini sonlandırmasından” korkuyor.