Şiddetin cinsiyeti yok

◊ “Barda” sinemasının tiyatro sahnesine uyarlanması sizin için ne tabir ediyor?

– Deniz Çakır: ‘Barda’, periyodun kült üretimlerinden biri ve Türkiye’nin kıymetli direktörlerinden Serdar Akar’ın marka sineması. Sinemanın artık tiyatroya uyarlanması fikri beni genel olarak çok heyecanlandırıyor zira bu farklı kısımların birbiriyle biraz daha kol kola iş birliği haline gelmesi daha aktüel ve daha güzel geliyor bana. Bu sebeple pek çok açıdan heyecanlandırıyor.

‘Barda’ sinemasının tiyatroya uyarlanma fikrini bir şenlikte Serdar Hoca konuşurken bahsetmişti. Aslında sinemada çetenin içindeki benim oynadığım bayan yok ve ben sinemadan yola çıkabileceğim bir data olmadan bu işin içinde oldum.

Serdar Akar’a çok güvendiğim ve Işıl Kasapoğlu ismini duyduğum için açıkçası teslim oldum. Gelen metin de beni memnun etti. Düzgün hissediyorum.

◊ Oyunun senaryosuna eklenen bayan karakterin öyküsü, bayan meselelerine nasıl bir ışık tutuyor? Sizce bu ekleme, oyunun toplumsal iletisini nasıl güçlendirdi?

– Deniz Çakır: Bence güçlendiriyor zira aslında o iyiler-kötüler problemi tartışmaya çok açık. Neye nazaran âlâ, kime nazaran güzel? Aslında hepsi hayat içerisinde nasıl konumlandırıldığımızla ve yaşadığımız kurallarla alakalı.

Dolayısıyla bir şeyi sağ-sol ya da kadın-erkek diye ayırmadan bütün hislerin herkes için olduğunu anlattığımız nokta bence çok hakikat.

Benim içinde olduğum karakter şiddetin içinde ancak kendini dışarıya çıkardığında çok öteki bir yerden bakıp bir vicdan muhasebesi de yapabiliyor aslında herkes üzere. Şiddet çok cinsiyetsiz bir his.

Evet, bayanların erkek şiddetine ziyadesiyle maruz kaldığı bir ülkedeyiz. Bu bir gerçek, maalesef. Lakin biz her iki türlüsünü de görüyoruz aslında ve bunları da göstermeliyiz.

Evet, erkek şiddeti var ancak bir insan şiddeti de var. İnsanoğlunun gitgide hayvanlaştığı bir dünyada insanoğlunun zalimliği, berbatlığıyla alakalı. O yüzden bunu bayan, erkek diye ayırmadan vermek çok daha hakikat geliyor.

FİLMDEKİ KADAR ÇOK ŞİDDET YOK

◊ Siz, izleyiciye ne vermeyi ümit ediyorsunuz?

– Tardu Flordun: ‘Barda’ ağır bir sinema senaryosuydu. Serdar Akar’ın kült sinemalarından biridir. Birinci konuştuğumuz vakit huzursuz oldum olağan. O kadar şiddetin, sertliğin tiyatro sahnesine uyarlanması, açıkçası şu içinde bulunduğumuz devirde birinci evvel oyuncuyu biraz huzursuz ediyor. Lakin biz olağan ki tiyatroda, sinemadaki kadar şiddeti kullanmıyoruz. Onu biraz yumuşatmaya çalıştık.

Oyun boyunca seyircinin koltuklarına çakıldığı, tam rahatlayacağı an tekrar gerileceği bir reji ve oyunculuğu yapmaya çalışıyoruz. Yeniden de o birinci günkü, o risk ve tedirginlik kısmını yavaş yavaş atıyorum ve bence yeterli bir iş çıkacak. Bir sefer takımımız olağanüstü. Bu Serdar Akar’ın sineması ve Işıl Kasapoğlu da çok yeterli bir tiyatro direktörü. İki çok âlâ direktörle sinema ve tiyatronun nasıl iç içe geçtiğini de konuştuk. Düzgün bir karma oldu ve uygun ilerliyoruz. Deniz de inanılmaz uydu.

– Deniz Çakır: Bir de şiddeti her vakit kanla göstereceğiz diye bir şey yok. Evet, şiddet ve kan, Tardu’nun dediği üzere çok huzursuz edici bir şey ancak sinemada ortada bir perde olduğu için kısmen daha rahat izleyebiliyoruz, lakin onda bile çok huzursuz oluyoruz. Tiyatrodaysa maksadımız bu yerden huzursuz etmek değil. İşte burada Işıl’ın zekâsı ve sanat vizyonu işin içine giriyor. O rahatsızlığı, şiddetin beşerde yarattığı o ürpertici şeyi sessizliklerle, gerginliklerle ve oyunda göreceğiniz bir sürü numaralarla vermek çok hoş ve yenilikçi geliyor bana.

ŞARKI DA SESLENDİRİYORUZ

◊ Tardu Bey de oyunun finalinde bir müzik seslendirecek. Deniz Hanım esasen oyunda müzik söylüyor. Müzikle oyunculuğun bir birleşimi de var, bunu nasıl buldunuz?

– Tardu Flordun: Bence Volkan Akkoç da nefis yapıyor müzikleri. Deniz’in söylediği müzikler da oyunu destekliyor. O gergin havayı, seyircinin rahatlama anlarına dönüştürüyor.

◊ Tardu Bey, siz 10 sene sonra tiyatro sahnesine döndünüz. Canlandırdığınız karakterin karanlık taraflarıyla yüzleşmek, oyuncu olarak sizin için nasıl bir tecrübeydi?

– Tardu Flordun: Sıkıntı bir karakter. En başta oyuncu olarak sahnede o şiddeti ben ayarlamak durumundayım, zira silah bende. Aslında oyunun birebir vakitte maestrosu üzere tüm takımla hem karşı tayfayla hem de bizim tayfayla uğraşıyorum.

◊ Bu karakterlerle bağ kurarken zorlandınız mı pekala?

– Tardu Flordun: Bu bir sinema olsaydı o kadar zorlanmayabilirdim ancak nitekim tiyatroda çok dikkat edilmesi gereken bir rol.

KARANLIĞI İÇSELLEŞTİRMEDE ZORLANDIM

◊ Deniz Hanım, oyundaki karakterinizle bağ kurmakta zorlandınız mı?

– Deniz Çakır: Canlandırdığım Gülsüm’ün karanlığını içselleştirmekte zorlanıyorum. Hâlâ bugün yeni bir şeyler, kıracak yerler bulmamız gerekiyor zira Tardu’nun rolü Selim’in çetede olma nedeniyle Gülsüm’ün çetede olma nedeni tıpkı şeyler değil. Birbirlerine temas eden acıları var fakat yolları çok farklı, farklı hayatlardan gelmişler.

Bu bayan daha entelektüel. Bir taraftan da bu bana çok düzgün geliyor zira daima sanıyoruz ki art sokaklarda yaşayan, art mahallenin çocukları çete üyesi oluyor. Fakat hayır, üniversite okuyan, daha entelektüel bir bayan da tüm inançlarının zedelenmesiyle her şeyi reddedip kontağı kapatıp kendini bu karanlığın içinde bulabilir ve bu bana gerçek geliyor. Yalnızca, benim bulduğum bu sahiciliği kademe evre bayana enjekte etmek gerekiyor.

IŞIL KASAPOĞLU

‘İYİ VE MAKUS DAİMA İÇİMİZDE’

◊ Sizce seyirci bu oyunu izlerken nelere odaklanmalı?

– Işıl Kasapoğlu: Seyircinin odaklanacağı tek şey kendisi. Direktör de muharrir da oyunu insanlara bir şey öğretmek için değil onlarla bir müddet kol kola gezmek için yapar. Direktörün işi seyirciye eşlik etmek.

İyi ve makûs daima içimizde. İnsan ne düzgündür ne berbattır; yok o denli tek bir şey. Önümüze çıkan fırsatlar ve maniler bizi belirliyor. Bir yandan, bir tarafa gitmemek için de tek talihimiz kültür birikimimizi artırmamız. Daha çok fotoğraf izlememiz, müzik dinlememiz, daha çok kitap okumamız, daha çok bilgilenmemiz lazım. Hayat bize her şeyi sunuyor, nasıl kullanacağımıza bağlı. Lakin buna bazen tek bir söz dahi tesir edip tüm ömrü değiştirebiliyor. “Kötü yetiştiler, kötüler” diye bir şey yok. En uygun yetişen insan da katil olabilir. Oyunda “hep birlikte bunu bir yaşayalım” diyorum.

◊ Oyununuz bir manada bir ikaz üzere mi sizce?

– Işıl Kasapoğlu: Hepimize ihtar. Bu ihtarlar sinemada, edebiyatta, fotoğrafta yüzyıllardır yapılıyor. Biz bu oyunda ders vermeyeceğiz, hiç kimseye rastgele bir şey öğretmeye de kalkmıyoruz. Yalnızca birlikte birkaç saat etrafımızda neler var diye bakalım.