Netanyahu ile Prens el sıkışacak mı… Trump’ın geniş Ortadoğu planı
ABD Başkanı Donald Trump’ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, Gazze’de ateşkesin ikinci kademesiyle ilgili müzakereler için bölge ülkeleriyle temaslarda bulunuyor. İsrail’i 19 Ocak’ta yürürlüğe giren ateşkese ikna etmede değerli bir rol oynadığı belirtilen Witkoff, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun yanı sıra Savunma Bakanı Israel Katz, Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer ve öteki yetkililerle diyalog halinde. Trump’ın elçisinin kısa mühlet içinde Gazze Şeridi’ni de ziyaret ederek, hafta başından itibaren yüz binlerce yerinden edilmiş Filistinlinin kuzey vilayetlerine dönüşe geçtiği Netzarim Koridoru’nu denetlemesi bekleniyor.
İKİNCİ EVRE MÜZAKERELERİ
Hamas ve İsrail ortasında ABD, Katar ve Mısır arabuluculuğunda varılan muahede kapsamında, ateşkesin 16’ncı gününde müzakerelerin ikinci etabının başlaması gerekiyor. İsrail medyasına nazaran Witkoff eş vakitli olarak, Gazze’nin yine inşasını ve İsrail ile Suudi Arabistan ortasındaki bağlantıların olağanlaşmasını içeren “geniş bir Orta Doğu anlaşması” üzerinde çalışıyor. Bu kapsamda Witkoff, İsrail’den evvel Suudi Arabistan’ı ziyaret ederek ülkenin fiili lideri Prens Muhammed bin Selman ve Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas’ın kıdemli danışmanı Hüseyin eş-Şeyh ile bir ortaya geldi.
Üç basamaktan oluşan ateşkes planının tüm safhalarının uygulanmasını isteyen ABD Başkanı Trump’ın, ikinci başkanlık periyodunda Beyaz Saray’da ağırlayacağı birinci yabancı önder İsrail Başbakanı Netanyahu olacak. Beyaz Saray’a nazaran 4 Şubat’ta gerçekleşmesi beklenen görüşmede iki önder, “Gazze’de ateşkes başta olmak üzere bölgesel konuları” ele alacak. Trump savaş sonrasına ait planlara odaklanmak isterken Netanyahu, lideri olduğu koalisyonun aşırı sağ kanadından, 42 günlük birinci etabın akabinde tekrar savaşa dönülmesi istikametinde siyasi baskı ile karşı karşıya. Hükümet ortaklarından Otzma Yehudit partisinin istifasının akabinde öbür müttefiki Dini Siyonizm de “savaş devam etmezse hükümeti dağıtma” tehdidinde bulunuyor.
İKNA PAKETİNDE NE VAR
İsrail medyasına nazaran ise Washington, Netanyahu’yu ateşkesi sürdürmeye ikna edeceğini umduğu bir teşvik paketi üzerinde çalışıyor.Gazze’de savaş kabahati işlendiği kuşkusuyla Netanyahu hakkında tutuklama buyruğu çıkaran Milletlerarası Ceza Mahkemesi’ne yaptırım uygulanması, Biden idaresinin ağır bombaların teslimatına koyduğu mahzurun kaldırılması, İsrailli yerleşimcilere yönelik yaptırımlara son verilmesi üzere adımların kelam konusu “teşvik paketi” kapsamında olduğu belirtiliyor. Trump’ın bu hafta iki defa tekrarladığı ve bölge ülkelerinin yansısını çeken “Gazze’nin nüfusunun göç ettirilmesi” açıklamasının da Netanyahu’yu ateşkesin devamına ikna etmek için yapılmış bir atak olduğu bedellendiriliyor.
SAVAŞIN DEVAMINI İSTİYOR
İsrail kamu yayıncısı Kan’ın haberine nazaran Netanyahu ise Washington’da, ateşkesin birinci basamağından sonra savaşın devam etmesi için Trump’ın onayını almaya çalışacak. İsrailli yetkililer Tel Aviv idaresinin “Suudi Arabistan ile normalleşme” konusunda da Trump idaresiyle uyum sağlamak istediğini belirtiyor.
İSRAİL’İN ABD BÜYÜKELÇİSİ: RİYAD’LA OLAĞANLAŞMA ÇOK YAKIN
İSRAİL’in ABD Büyükelçiliği’ne atanan Yechiel Leiter, İsrail’in Suudi Arabistan ile normalleşmesinin her zamankinden daha yakın olduğunu söyledi. Jerusalem Post gazetesine konuşan Leiter, mümkün gelişmenin bölge ve ötesi için oyun değiştirici bir durum olacağını söyledi.
Leiter’a nazaran Riyad ile olağanlaşma Hamas, Hizbullah ve başka İran vekillerinin düşüşünün akabinde Ortadoğu’da “daha geniş bir stratejik yine yapılanmanın” modülü. “İsrail dışında dünyada Hamas’ın gerilemesini S.Arabistan’dan daha fazla isteyen çok az ülke var” diyen Büyükelçi’ye nazaran Riyad’ın olağanlaşma için Filistin devletine giden yolun açılmasını kaide koşması ise müzakerelerle yönetilebilir.
