Kar beklerken dereceler yükseldi: Afrika sıcakları geliyor! Ne kadar sürecek? ‘İstanbul’daki rakamlar çok korkutucu, tehlike çanları çalmaya başladı’

İklim değişikliği, dünya genelinde hava şartlarını etkileyen en değerli faktörlerden biri haline geldi. Kış aylarının gelmesiyle birlikte, beklenen kar yağışlarının ve soğuk günlerin yerini ılık hava dalgalarının alması, bu değişimin bir yansıması olarak bedellendiriliyor.

Özellikle bu kış, hava şartları pek beklenen üzere olmadı. Şubat ayına sayılı günler kala hâlâ İstanbul başta olmak üzere yurdun pek çok yerinde kar yok. Kar olmadığı üzere Türkiye genelinde sıcaklıklar, mevsim normallerinin üzerinde seyrediyor.

BUGÜNDEN İTİBAREN AFRİKAMSI ILIK HAVA DALGASININ TESİRİNE GİRİYORUZ!

Özellikle yurdun batı bölümlerinde yazdan kalma günler yaşanıyor. Yeni haftada da yağış beklenmiyor. Yurdun genelinde bugünden itibaren Afrikamsı ılık hava dalgasının tesiri bekleniyor. Bu sıcak hava dalgası, bilhassa iç ve batı kesitlerde hissedilecek.

Peki neden hava bir anda bu kadar ısınmaya başladı?

İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi Meteoroloji Uzmanı Dr. Güven Özdemir, “Hazar Denizi üzerinde tesirli olan yüksek basınç, Kuzeybatı Afrika’dan gelen yeni bir yüksek basınç sistemiyle güçleniyor. Bu durum, bugünden itibaren güneyli rüzgârların da tesiriyle hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde, ılık olmasını sağlıyor” dedi.

Bu haftanın yağışsız ve bahar tadında geçeceğinin altını çizen Dr. Özdemir, “Ancak, bu havanın insan sıhhati üzerinde olumsuz tesirler yaratma ihtimali göz önünde bulundurulmalı. Bu nedenle, bilhassa sabah ve akşam saatlerinde maske takılmasını öneriyorum. Dikkatli olunmalı!” tabirlerini kullandı.

SICAKLIK 20 DERECEYE KADAR ÇIKACAK

Küresel hava sıcaklığının da olağanın üzerinde seyrettiğine dikkat çeken Dr. Güven Özdemir, “Pazar gününe kadar yüksek basıncın olumsuz tesirlerini hissedeceğiz. Hava sıcaklıklarının tüm yurtta artması bekleniyor. Batı bölgelerinden başlayarak İstanbul başta olmak üzere Marmara’da 6-16 derece, Ege’de 9-18 derece, Karadeniz’de 7-18 derece, İç Anadolu’da 2-14 derece, Doğu Anadolu’da -13-1 derece, Akdeniz’de 4-20 derece ve Güneydoğu Anadolu’da -4-15 derece olarak ölçüleceği öngörülüyor. Rakımı yüksek yerlerde sıcaklıklar daha düşük olabilir” formunda konuştu.

‘ŞUBAT AYININ BİRİNCİ 10 GÜNÜ YAĞIŞ GÖZÜKMÜYOR’

Şubat ayına sayılı günler kala bu derecelerin çok korkutucu olduğunu da söyleyen Dr. Güven Özdemir, “Artık tehlike çanları çalmaya başladı. Bu mevsimde 16-20 derece aralığını görmek korkutucu. İşin berbat tarafı Şubat ayının birinci 10 günü yağış ihtimali zayıf görünüyor. 13 Şubat’tan sonra mevsim normallerine döneceği ihtimalinden kelam edebiliriz” sözlerini kullandı.

‘İSTANBUL’DA YAPRAK KIPIRDATACAK KADAR RÜZGÂR OLMAMASI TEHLİKENİN BOYUTUNU GÖZLER ÖNÜNE SERİYOR’

Yüksek basıncın tesiriyle yeni haftanın genelinde ise hava kalitesi de kirli geçecek. Bu şartlar, hava kalitesinin düşmesine yol açarken, birtakım bölgelerde sis ve pus olaylarının da artmasına neden oluyor. Bu durumun tehlikelerine değinen Milletlerarası Hava Kirliliği Tedbire ve Çevre Koruma Birliği Lideri Prof. Dr. Selahattin İncecik, “Burada kıymetli olan, yüksek sıcaklığın oluşmasına neden olan basınç artışı. Şu anda İstanbul da dahil olmak üzere Türkiye’nin tamamında atmosfer basıncı olması gerekenin çok üzerinde” dedi ve ekledi:

“Basınç, aslında havanın tartısıdır. Bu basınç arttığında, en kıymetli tesirlerden biri rüzgârın azalması yahut neredeyse sıfıra yaklaşmasıdır. Rüzgârın yokluğu, basıncın artışı nedeniyle hava kirliliğinin dağılmasını engelleyen en değerli faktör. O denli ki İstanbul’da neredeyse yaprak kıpırdatacak kadar rüzgâr yok. Rüzgâr olmadığında da etrafa yayılan emisyonlar ve partiküller artıyor. Bu durum da insanları olumsuz tarafta etkiliyor.”

‘YAĞMUR YA DA KAR YAĞMASI HAVA KALİTESİNİ DÜZENLER AMA…’

Yağmur ve kar yağışının hava kalitesini düzeltebileceğinin altını çizen Prof. Dr. İncecik, “Beklenen yağışlar bir yaşansa aslında havada asılı kalan bütün partiküller aşağı inecek. Bu adeta doğal bir paklık. Bu doğal düzeneğin çalışması lazım fakat ne yazık ki yağış konusunda büyük meselelerimiz var. Ne aralık ayında ne de ocak ayında beklenen yağışlar görülmedi. Çok problemli bir devirden geçiyoruz” tabirlerini kullandı.

‘İSTANBUL’DA PM SAYILARI DSÖ’NÜN ÖNERDİĞİ ORANLARIN ÇOK ÜZERİNDE’

Selahattin İncecik, “İstanbul’da şu anda en besbelli hâkim kirlilik konsantrasyonları partiküler unsur (PM) olarak karşımıza çıkıyor. PM’nin iki tipi mevcut. Birincisi PM 10 yani çapı 10 mikron ve daha küçük partiküller, başkası ise PM 2,5 yani çapı 2,5 mikron ve daha küçük partiküller” dedi ve şu kıymetli bilgilerin altını çizdi:

— Kirlilik düzeylerinin belirlenmesi için iki kriter bulunuyor. Bir tanesi bizim de taraf olduğumuz, Avrupa Birliği’nin belirlediği kriterler. Burada PM 10 için hem yıllık hem de 24 saatlik ortalama kelam konusu. PM 10 için 24 saatlik ortalama 50 mikrogram bölü metreküp olarak belirlendi.

— İkinci kriter ise Dünya Sıhhat Örgütü’nün (DSÖ) getirdiği kılavuz bedeller. Bu kıymetler bir standart olarak kabul edilmese de tavsiyedir ve insan sıhhatini hedeflediği için çok kıymetlidir. DSÖ’nün PM sayıları AB’nin kriterlerine nazaran daha düşük fakat dikkate alındığında insan sıhhati ve etraf daha fazla korunur.

— İstanbul’da ise çok önemli bir PM 10 kirliliği var. DSÖ’nün kıymetlerini geçtim, resmi olarak uymamız gereken hava kalitesi standartlarına nazaran PM 10 bedellerinin yılda 35 kereden fazla aşılmaması gerekiyor. Ülkemizde ve bilhassa İstanbul’da PM kıymetleri yıllık aşılma standardının çok üzerinde seyrediyor. Yılın en az üçte birinde standartlar aşılıyor.

Fotoğraflar: iStock