Gazze’de ateşkes umudu arttı… Müzakerelerde kısırdöngü kırılıyor mu

İsrail ve Arap basınında çıkan haberlere nazaran Hamas ile İsrail’in dolaylı olarak yürüttüğü ateşkes müzakerelerinde somut ilerleme kaydedildiği ve mutabakat detaylarının yüzde 90’ı üzerinde mutabakat sağlandığı tez edildi. Yedioth Ahronoth gazetesinin siyasi kaynaklara dayandırdığı habere nazaran, İsrail ile Hamas ortasındaki esir takası muahedesinin detaylarının yüzde 90’ı üzerinde mutabakata varıldı. Taraflar ortasındaki temel uyuşmazlığın, Hamas’ın İsrail’in muahedenin ikinci kademesini uygulayacağına dair garantiler istemesinde yattığı ileri sürüldü.

İSRAİL ASKER Mİ ÇEKECEK

İsrail medyasında çıkan haberlere nazaran iki basamaklı ateşkes taslağının birinci kademesinde insani nedenlerle yaşlı ve hastaların hür bırakılması, ikinci kademesinde ise askeri işçinin hür bırakılması öngörülüyor. Öte yandan Haaretz gazetesinin haberine nazaran ise İsrail ordusu Gazze Şeridi’nden askerlerin süratle çekilmesi için çeşitli planları onayladı. Ordunun idare kademesi, Gazze Şeridi’ni ikiye bölen Netzarim Koridoru üzerinden de dahil Gazze’den asker çekmek için farklı seçenekleri inceledi. İsrail ordusu askerlerin Gazze’den süratle çekilmesi de dahil hükümetin yapacağı her türlü muahedeyi uygulamaya hazır olduğunu duyurdu. Katar merkezli El Araby TV’nin Hamaslı yetkililere dayandırdığı haberinde de ateşkes görüşmelerinde sona yaklaşıldığı sav edilirken, İsrail ordusunun mutabakatın birinci kademesinde Refah Hudut Kapısı’ndan ve Gazze Şeridi ile Mısır ortasındaki hudut çizgisini oluşturan Philadelphi Koridoru’ndaki birtakım noktalardan çekileceği belirtildi.

HAMAS GARANTİ İSTİYOR

İsrail tarafı muahede durumunda Gazze’deki askeri varlığını sürdürme konusunda uzun müddettir ısrarcı davranıyordu. Times of Israel gazetesi de dün Başbakan Binyamin Netanyahu’nun, aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’le olası mutabakata karşı çıkmaması konusunda ikna etmek için görüştüğünü yazdı. Gazze’nin kalıcı olarak işgal edilmesini savunan Smotrich, savaşın sona ermesi halinde Netanyahu’yu hükümetten ayrılmakla tehdit ediyordu.

Ancak Hamas’ın Netanyahu’nun mutabakatın birinci etabını uygulayıp kendi çıkarlarına yönelik siyasi amaçlara ulaştıktan sonra Gazze’ye yönelik ataklara devam etmesinden tasa ediyor. Hamas’ın bu doğrultuda İsrail’den yazılı garantiler istediği aktarılıyor.

Bu arada ABD Başkanı Joe Biden ve Netanyahu dün ateşkes görüşmeleri konusunda bir telefon görüşmesi yaparken, Trump’ın yardımcısı James David Vance da ateşkesin birkaç gün içerisinde açıklanmasını beklediklerini söyledi.

20 OCAK HAREKETLİLİĞİ

Öte yandan Son günlerde yaşanan hareketlilikte Donald Trump’ın 20 Ocak’ta vazifeye başlayacak olmasının da tesirli olduğu belirtiliyor. Kendisi vazifeye başlayana kadar bir muahede sağlanmaması halinde Hamas’ı “cehennemi yaşatmakla” tehdit eden Trump’ın bu tutumunun, Tel Aviv idaresi üstünde de baskı oluşturduğu kaydediliyor. Al Jazeera’ya konuşan İsrailli siyaset yorumcusu Ori Goldberg, Trump misyona başlayana kadar savaşı bitirme baskısının Hamas’tan çok İsrail’in üzerinde olduğunu belirterek, Netanyahu’nun da kendi siyasi istikbali için “savaşı bitirip rehineleri kurtaran” adam olmak istediği değerlendirmesinde bulundu.

İSRAİL ORDUSUNDA İNTİHAR VAKALARI

İsrail ordusu, Gazze’deki savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana binlerce İsrailli askerin ruhsal gerilimi münasebet göstererek muharip rollerde savaşmayı bıraktığını bildirdi. İsrail ordusu, bununla ilgili tam bir sayı paylaşmadı. Haaretz’in aktardığına nazaran İsrail ordusunun paylaştığı datalarda intihar sayılarında da önemli bir artış görüldü. 2023 yılında 17, 2024 yılında ise 21 asker intihar etti. Bu artış, 2011’den bu yana bir yılda görülen en yüksek artış olarak kayıtlara geçti.