ABD Başkanı Donald Trump, Kanada ve Meksika’yı gaye alan açıklamalarının akabinde iki ülkeye ticaret savaşı başlattı. Taleplerinin akabinde başlayan ticaret savaşı, Trump’ın birinci devrindeki ticaret savaşlarını hatırlattı.
ABD Başkanı Donald Trump, Kanada ve Meksika’dan yapılan ithalata yüzde 25 gümrük vergisi getirerek 72 saat içinde piyasalarda kaosa ve kaosa neden oldu. Yaşanan gümrük vergisi krizi, iş dünyasında olumsuz tesirlere yol açarken ABD ile müttefikleri ortasındaki bağlantılar güvensizlik yaşadı.
ABD’nin yeni Hazine Bakanı Scott Bessent ve yeni Ticaret Bakanı Howard Lutnick’in eşlik ettiği Trump, “Gümrük tarifeleri hem ekonomik olarak hem de istediğiniz öbür her şeyi elde etmede çok güçlüdür. Altın küpü olduğunuzda, gümrük vergileri çok iyidir” dedi.
2’İNCİ PERİYODUN KAOS SİNYALLERİ
Trump’ın ticaret danışmanı Peter Navarro’nun başını çektiği daha yüksek faiz oranları görmek isteyenlerin sessizliğini koruyor. Trump ise, piyasaları ve global ekpnomi felakete sürüklemektense mutabakatlara varmayı tercih ediyor üzere gözüküor. Lakin Trump, amaçlarına ulaşmak için ekonomik baskı formülünü kullanmak konusunda birinci periyoduna kıyasla daha istekli bir profil çizdi.
Financial Times’ta yer alan habere nazaran, eski ABD ticaret yetkilisi Michael Smart, “Trump, ticareti tekrar dengelemek, üretimi ve hasebiyle geliri arttırmak istiyor. Bunun yapmanın tek yolunun gümrük vergileri uygulamak olduğunu düşünüyor” değerlendirmesi yaptı.
TARİFE KARŞILARI GALİP GELDİ
Konuya ait bilgi sahibi bir kaynak, Navarro’nun istediğini aldığını “Trump’ın birinci periyodunda olduğundan daha kararlı, Artık değerli bir figür ve Trump ondan ‘Peter’ım diye bahsediyor” dedi.
Bir öteki kaynak ise Navarro’nun, Trump’ın ticaret temsilcisi olarak seçtiği Jamieson Greer ile yakın formda çalışarak liderin ticaret siyasetini oluşturmaya başladığını söyledi.
Politico dergisi tarafından düzenlenen bir aktiflikte Lutnick ve Bessent’i öven Navarro, onları Trump’ın iktisat grubunun “yeni kanları” olarak nitelendirdi. Navarro ayrıyeten, Trump’ın kararlarının göründüğü kadar “kaotik” olmadığı konusunda ısrar etti.
Navarro, “Bu karar açıklandığında çok fazla inciler döküldüğünü gördük, lakin Meksika ve Kanada’dan da çabucak sonuçlar aldık” dedi.
GÜMRÜK VERGİSİNE NASIL REAKSİYONLAR VERİLDİ?
ABD’nin vergi kararlarının akabinde piyasalar, gerginlik belirtileri göstermeye başladı. ABD pay senetleri, Pazartesi günü piyasa açılışı öncesinde New York borsasındaki kıymetleri düştü.
Borsadaki düşüşün yanı sıra Kanada, ABD’den ithal edilen eserlere yüzde 25 oranında gümrük vergisi uygulanması kararı aldı.
Kanada Başbakanı Justin Trudeau, “Kesinlikle tansiyonu tırmandırmak istemiyoruz fakat Kanada’yı savunacağız” tabirinde bulunurken Kanada’da alışveriş yapanlar “Kanada’dan Satın Al” sloganıyla hareket etmeye başladı.
Trudeau daha sonra, Trump ile görüştüğünü belirtti ve hudut güvenliğini artırmaya yönelik alacakları tedbirler çerçevesinde ABD’nin ülkeye getirdiği yüzde 25’lik gümrük vergisinin en az 30 gün mühletle durdurulacağını duyurdu.
Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum da, ABD’nin yüzde 25 gümrük vergisi kararına ait, “B planının uygulanması için talimat veriyorum” tabirini kullandı.
Sheinbaum, “Zorlama ile değil, akıl ve hukuk ile hareket edilir. İktisat Bakanı’na Meksika’nın çıkarlarını korumak maksadıyla, tarife ve öbür ekonomik tedbirleri içeren B planının uygulanması için talimat veriyorum. Beyaz Saray’ın, Meksika hükümetini hata örgütleriyle ittifak halinde göstermek isteyen iftirasını ve topraklarımıza müdahale niyetini kesin bir lisanla reddediyoruz” dedi.
Sheinbaum ve Trump ortasında yapılan bir telefon görüşmesinin akabinde Meksika’ya yönelik vergi kararının da 30 gün boyunca durdurulduğu belirtildi.
ŞİMDİ NE OLACAK?
Son yaşanan gelişmeleri kıymetlendiren dünyaca ünlü araba üreticisi Ford’un emekçilerini temsil eden Unifor sendikası başkanı John D’Agnolo, “Rahatlamış hissetmiyorum” dedi.
D’Agnolo, “Sadece kaygılıyım. Yalnızca 30 günlük bir erteleme, bu yalnızca personeller ve aileler için daha fazla karışıklık manasına geliyor” yorumu yaptı.
Öte yandan Kanada ve Meksika ile yapılan süreksiz mutabakatların ömrü çok kısa olması, Trump’ın Mart ayı başında yeni ödünler talep etmesi kaygısını beraberinde getirdi.
Ticaretteki tansiyonun artmasına neden olan Trump, AB’yi de gümrük vergisi uygulamakla tehdit etti. Trump, “Avrupalılar yıllarca ABD’yi suiistimal ettiler. Bir mutabakat yapmak istiyorlar. Size şunu söyleyeyim, kaideler ne olursa olsun hepsi mutabakat yapmak istiyor” dedi.
AB’DEN KARŞILIK GECİKMEDİ
Trump’ın, AB’ye yönelik vergi tehditlerine Brüksel’den cevap geldi. AB’den yapılan ve ticaret savaşını başlatabilecek açıklamada, ABD’nin büyük teknoloji şirketlerinin gaye alınabileceği tabir edildi
AB’nin “Silikon vadisini maksat almayı” planlandığını belirten iki yetkili, mümkün bir uyuşmazlıkta “baskı karşısında kullanılabilecek araçları” kullanmayı düşündüğünü ve ABD’nin hizmet dallarının amaç alınacağını belirtti.
Financial Times gazetesine “Tüm seçenekler masada” diyen iki yetkili, milletlerarası hukuku ihlal etmeden verilebilecek en sert cevap olarak gümrük kararlarını işaret etti.
Yetkililer, Washington ile yaşanabilecek muhtemel bir uyuşmazlıkta, AB’nin Trump’a karşı geliştirdiği ve 2023’te yürürlüğe koyduğu “ticaret bazukası”nın birinci sefer kullanılacağını söyledi.
Ticaret bazukası AB’ye “fikri mülkiyet haklarının koruma” ve “yazılım transferi” üzere ticari kullanımların iptal edilmesine imkan tanırken tıpkı vakitte, direkt yabancı yatırımı engelleme ve bankacılık, sigorta üzere alanlarda pazarı kısıtlama sağlıyor.
AB’nin ticaretten sorumlu kurul üyesi Maros Sefcovic, gümrük vergilerinden kaçınmak için müzakere daveti yaptı lakin “Eğer darbe alırsak sert bir biçimde karşılık vereceğiz” dedi.
Fransa Ticaret Bakanı Lauren Saint Martin, ticaret bazukasının önleyiciliğine muhtaçlık duyulabileceğini belirtirken AB için birlik davetinde bulundu.