2030 yılında 75 milyon kişi kanserle yaşayacak! Kanser riskini azaltan 12 önemli kural!

Kanser dünya genelinde ve ülkemizde önemli bir sıhhat sorunu olmaya devam ediyor. Görülme yaygınlığı olarak 2. sırada yer alırken, vefat nedenleri ortasında birinci sıraya yükseliyor. Yeniden dünya genelinde her yıl yaklaşık 18 milyon yeni kanser hadisesi tespit ediliyor ve her yıl yaklaşık 9,6 milyon kişi kanser nedeniyle hayatını kaybediyor.

Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ); 2030 yılında dünyada 27 milyon yeni kanser olayı ve 17 milyon kansere bağlı vefat gerçekleşeceğini öngörüyor. Ayrıyeten 2030 yılında kanserle yaşayan hasta sayısının da 75 milyona çıkması bekleniyor. Üstelik, 60 yaş ve üzerinde görülen kanserin, bilhassa gelişmiş ülkelerde, son yıllarda 40’lı yaşlardan itibaren daha yaygın görülmeye başlandığına dikkat çekiliyor.

Genç yetişkinlerde görülen bu artışta genetik faktörlerin yanı sıra bilhassa fast food tüketimi üzere sıhhatsiz beslenme, hareketsiz hayat şekli, alkol ve sigara kullanımı üzere yanlışlı beslenme ile hayat biçimi, obezite, hava kirliliği, kimyasal unsurlara maruziyet ile ziyanlı ultraviyole ışınları üzere etkenlerin rol oynadığı belirtiliyor.

Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Ali Arıcan, aslında sağlıklı hayat üslubu alışkanlıkları oluşturmanın ve sistemli sıhhat denetimleri yaptırmanın kanser riskini büsbütün ortadan kaldırmasa da değerli ölçüde azaltabileceğine işaret ediyor.

Prof. Dr. Ali Arıcan, kanserden korunmak için dikkat etmemiz gereken 12 kuralı anlattı; değerli teklifler ve ikazlarda bulundu!

Sigarayı çabucak bırakın!

Sigara, akciğer kanseri başta olmak üzere, en az 16 farklı kanserin gelişmesine neden olabilen kıymetli bir etken. Örneğin, yapılan bilimsel çalışmalar; akciğer kanserinin yüzde 90’ının sigara ve tütün eserlerine bağlı olarak geliştiğini ortaya koyuyor.

Son yıllarda ülkemizde sigaraya yönelik düzenlemeler sayesinde artık akciğer kanseri oranlarında bir ölçü güzelleşme görülse de sigara içmenin oluşturduğu ziyanlar hâlâ büyük bir sorun olmaya devam ediyor. Bunun nedeni ise sigaradaki ziyanlı kimyasalların bedenin hücrelerine ziyan vermeleri ve DNA’da değişikliklere yol açarak kanser gelişimine taban hazırlamaları. Hasebiyle tütün eserlerinden büsbütün uzak durmanız, kansere karşı alacağınız en tesirli muhafaza prosedürünü oluşturuyor.

Günde en az 5 porsiyon zerzevat ve meyve tüketin

Günde en az 5 porsiyon zerzevat ile meyvenin yanı sıra tam tahıl ve sağlıklı yağlar içeren bir diyet benimsemek kanser riskini azaltabiliyor. İşlenmiş etler ve çok kırmızı et tüketimini sınırlamak da ehemmiyet taşıyor.

İşlenmiş, tuzlu ve çok pişirilmiş besinler tüketmeyin

Kanserden korunmak için işlenmiş etler, tuzlu ve çok pişirilmiş besinler ile sıcak içeceklerden kaçınmanız çok değerli. Çünkü, işlenmiş etler nitrat ve nitritler, yüksek tuzlu besinler ve çok pişirilmiş yiyecekler, bilhassa de kararmış etler akrilamid ve poliaromatik hidrokarbonlar üzere kansere neden olan unsurlar salgılayarak, sıcak içecekler de enflamasyona neden olarak, bilhassa mide ve yemek borusu kanseri riskini artırabiliyor.

Örneğin, kırmızı eti haftada en fazla 500 gram ile sonlandırın, bunun yerine balık ve tavuk üzere beyaz etleri tercih edin. Antioksidanlar ve lif açısından güçlü besinler da kanser riskini azaltmada yardımcı olabiliyor.

Haftada en az 150 dakika antrenman yapın

Haftada en az 150 dakika orta şiddette idman yapmak, örneğin tempolu yürümek kanser riskini azaltabiliyor. Prof. Dr. Ali Arıcan, “Egzersiz yaparken değerli olan, ritmik sistemde olmasıdır, yani süreklilik arz etmesidir. Tertipli fizikî aktivite obeziteyi mahzurlar, hormon seviyelerini denetim eder ve bağışıklık sistemini güçlendirir” dedi.

İ

İdeal kiloda kalın

Çağımızın değerli bir sorunu olan obezite; göğüs, kalın bağırsak ve rahim kanseri üzere birtakım kanser tipleri için değerli bir risk faktörünü oluşturuyor. Obezite, bedende insülin ve östrojen üzere birtakım hormonların seviyelerinin artmasına ve enflamasyona neden olarak kanser riskini artırabiliyor. Bu nedenle, sağlıklı bir kiloda kalmak kanser riskini azaltabiliyor.

Alkol tüketimini sınırlayın

Alkol, yemek borusu ve pankreas kanseri üzere kimi kanserlerin gelişme riskini artırabilen bir faktör. Bunun nedeniise hücrelerde genetik hasara yol açabilmesi ve bedenin bağışıklık sistemini zayıflatabilmesi. Hasebiyle alkol tüketimini sınırlamak riskin azalmasına yardımcı olabiliyor.

Tarama testlerinizi ihmal etmeyin

Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Ali Arıcan, kanserden korunmak için dikkat etmeniz gereken en değerli kurallardan birinin ‘düzenli denetim ve tarama testleri’ olduğunu belirterek, “Kanserin erken teşhisi ve kanser gelişimine neden olan lezyonların saptanması için tertipli sıhhat denetimlerini ve göğüs kanseri için mamografi, kolon kanseri ile rahim ağzı kanseri için taramaları yaptırmak hayli önemlidir” dedi.

Çevresel toksinlere dikkat edin

Çevresel toksinler, kanser gelişimine katkıda bulunabilen ziyanlı unsurlardır. Bu toksinler, hem doğal kaynaklardan hem de insan üretimi eserlerden gelebiliyor ve çoklukla havada, suda, besinlerde yahut etrafımızdaki çeşitli yüzeylerde bulunabiliyor.

Arıcan, çevresel toksinlere maruz kalmanın DNA hasarına ve enflamasyona yol açarak kanser riskini artırabildiği ikazında bulundu ve “Asbest, kurşun, cıva, arsenik, pestisistler ile havada bulunan kirlilik üzere etkenler çevresel toksinlerdendir. Kanserden korunmak için, mümkünse bu toksik unsurlardan kaçınmak ve çalışma şartlarının uygunlaştırılması önemlidir” dedi.

Aşılarınızı kesinlikle yaptırın

Bazı kanserler virüslerin neden olduğu enfeksiyonlar sonucu gelişiyorlar. Münasebetiyle bu çeşit kanserlerin önlenmesi için enfeksiyonların engellenmesi yaşamsal değer taşıyor.

Aşıların bu virüslerin yol açtığı enfeksiyonları önleyerek kanser riskini azaltabildiğini belirten Arıcan, “Örneğin; HPV (Human Papilloma Virüs) aşısıyla rahim ağzı kanseri ile oral kanserlerden ve Hepatit B aşısıyla da karaciğer kanserinden korunmak olasıdır” bilgisini verdi.

Güneşin ziyanlı ışınlarına karşı korunun

Güneşin ziyanlı ışınlarına çok maruz kalmak cilt kanseri riskini artırıyor. Güneşin ultraviyole ışınları, cilt hücrelerine ziyan vererek kanser gelişimine neden olabiliyor. Güneşe çıkmadan evvel güneş esirgeyici krem kullanmak, şapka takmak ve güneş altında fazla kalmamaya itina göstermek, cilt kanserinden korunmada büyük ehemmiyet taşıyor.

Genetik faktörler ve aile geçmişinizi sorgulayın

Ailenizde kanser hikayesi varsa, hekiminizden genetik testler ve tarama testlerini hangi sıklıkta yaptırmanız gerektiği konusunda bilgi almanız kıymet taşıyor.

Aşırı gerilimden kaçının

Tartışmalı bir mevzu olsa da kronik gerilim bağışıklık sistemini zayıflatabiliyor, sigara ve alkol kullanımı üzere hayat üslubunda değişikliklere neden olabiliyor ve bunun sonucunda kanserin gelişme riskini artırabiliyor. Gerilim idaresi teknikleri, meditasyon ve gevşeme usulleri kanser riskini azaltmada yarar sağlayabiliyor.